ORDU / ALİ YAZAN
2025 mahsulü fındıkta rekolte ve fiyat tartışmaları sürerken, Ulusal Fındık Konseyi Başkanı Cem Şenocak kamuoyuna önemli uyarılarda bulundu. Tarımın zor bir yıl geçirdiğini vurgulayan Şenocak, don, kuraklık ve kokarca zararı nedeniyle rekoltenin ciddi ölçüde düştüğünü, özellikle Ordu’nun yüksek kesimlerinde zararın %100’e yakın olduğunu belirtti.
DON, SICAK VE KOKARCA VURDU
Nisan ortasında yaşanan zirai don olayının, 500 metre rakım üzerindeki fındık bahçelerini büyük ölçüde etkilediğini söyleyen Şenocak, Ordu’nun yüksek ilçelerinde büyük kayıplar yaşandığını, temmuz ayında ise aşırı sıcakların Batı Karadeniz’i ciddi oranda etkilediğini açıkladı. Kokarca zararlısına karşı verilen mücadelenin devam ettiğini belirten Şenocak, zararın ancak hasat sonrası tam olarak ortaya çıkacağını söyledi.
“ÜRÜN ÇUVALA GİRMEDEN NET SONUÇ VERİLMEZ”
Rekolte konusunda çeşitli çevrelerden gelen spekülatif açıklamaları eleştiren Şenocak, “Hasat dönemindeyiz. Rekolte hakkında çok sayıda, bilgi ve ilgisi olmayan kaynaklardan haberler çıkıyor. Bu algı operasyonları artık son bulmalı” dedi.
Gerçek rekoltenin net şekilde ancak ürün çuvala girdikten sonra belli olacağını vurgulayan Şenocak, “Zararın boyutu ancak o zaman anlaşılır” diye konuştu.
“REKOLTE DÜŞÜK, PİYASA TMO’NUN ÜZERİNDE”
Şenocak, bu yıl rekoltenin normal yılların çok altında olduğunu, bu sebeple serbest piyasa fiyatlarının TMO’nun açıkladığı taban fiyatın üzerinde seyrettiğini ve artmaya devam edeceğini söyledi. Üreticinin ürününü sadece ihtiyacına göre satışa sunacağını belirten Şenocak, özellikle zararın büyük olduğu mevcut kesimlerdeki çiftçilerin ekonomik anlamda çok zor durumda kalacağını ifade etti.
400 BİN AİLE GÖÇ TEHLİKESİYLE KARŞI KARŞIYA
En dikkat çekici uyarı ise meyilli arazilerde üretim yapan fındık üreticileriyle ilgiliydi. Şenocak, Doğu Karadeniz’de miras yoluyla bölünmüş, makinalı tarıma uygun olmayan alanlarda üretim yapan yaklaşık 400 bin fındık üreticisi ailenin giderlerini karşılayamadığı için göç etme noktasına geldiğini belirtti.
“Geçim kaynakları sadece fındık. İnsan gücüyle yapılan tarım artık sürdürülebilir değil. Bu insanlar büyük şehirlere göç etmek zorunda kalacak. Bu yalnızca tarımı değil, şehirleri de olumsuz etkileyecek.”
“FINDIKTA ÜRETİM PAYINI KAYBEDİYORUZ”
Türkiye’nin dünyadaki fındık üretim payının giderek düştüğünü belirten Şenocak, bir dönem %80’in üzerinde olan dünya pazar payının, 2024 itibarıyla %60’ların altına gerilediğini ifade etti. Şenocak ayrıca, Şili gibi ülkelerde fındık üreticilerinin yılda 3-5 milyon dolar gelir elde ettiğini, Türkiye’de ise binlerce üreticinin zarar ettiğini söyledi.
“ALAN BAZLI DESTEK REVİZE EDİLMELİ, BAHÇEYE KÜSEN ÜRETİCİ GERİ KAZANILMALI”
Şenocak, çözüm önerisini de net şekilde ortaya koydu:
“2009 yılında dönemin başbakanı, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından başlatılan meyilli araziye alan bazlı destekleme modeli, bugün yeniden ele alınmalı ve revize edilmelidir.”
Amaçlarının, küskün üreticinin yeniden bahçesine dönmesini sağlamak, kiralama ya da kooperatif modellerle üretimi teşvik etmek olduğunu belirten Şenocak, fındıkta dışa bağımlı hale gelinmemesi için acil adımların atılması gerektiğini vurguladı.
