“`html

İSO Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2024 Araştırması Sonuçları Açıklandı

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından 27 Mayıs’ta duyurulan “İSO Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2024” araştırmasının ardından, KOBİ’ler üzerinden yoğunlaşan “İSO Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2024” araştırmasının detayları da kamuoyuyla paylaşıldı.

İkinci 500’ün Satışları Artış Gösterdi

İSO İkinci 500’ün, üretimden elde ettiği satışlar yıllık olarak %41 oranında artış göstererek 1 trilyon 393 milyar liraya ulaştı. Ancak bu artış oranı, son üç yıl içerisindeki değerlerin altında kaldı. Yurt İçi Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) dikkate alındığında, reel satışlarda binde 1 oranında bir azalma yaşandı. Böylece 2022’de %10,4, 2023’te ise %5,2 olan reel satışlardaki düşüş trendi, İSO 500’de olduğu gibi üçüncü yıla taşındı.

Öne Çıkan Şirketler 2024 Listesinde Yüksek Sıralama Elde Etti

2024 araştırmasında, üretimden satış miktarlarıyla İstanbul Asfalt Fabrikaları 4 milyar 186 milyon lira ile zirvede yer aldı. Bu şirketi, 4 milyar 185 milyon lira ile Yılmaz Redüktör ve 4 milyar 169 milyon lira ile Boyteks Tekstil takip etti. Geçen yıla göre sıralamaların belirgin bir şekilde değiştiği dikkat çekti; örneğin, İstanbul Asfalt Fabrikaları 2023’te 283’üncü sıradayken, 2024’te ilk sırada yer aldı.

Yeni Girişimlerin Sayısı Artıyor

İkinci 500 listesine göre, satışları 4 milyar 186 milyon lira ile 1 milyar 820 milyon lira arasında olan firmalar yer alırken, 66 yeni girişim de 2024 yılında listeye girmeyi başardı. 41 şirket, 2023 araştırmasında İSO 500’te yer alırken, artık İSO İkinci 500’de yer aldı. Öte yandan, geçtiğimiz iki yıl boyunca 393 şirket, İkinci 500 kapsamında listelenmeye devam etti.

İhracat Performansı Güçlendi

Geçen yıl, global talep koşullarındaki zayıflığa rağmen Türkiye’nin toplam ihracatı, %2,4’lük bir artışla 261,8 milyar dolara ulaştı. Sanayi sektörü ihracatı ise %2,6 artarak 252,1 milyar dolara çıktı. İSO İkinci 500, ihracatını %6,2 oranında artırarak 15,9 milyar dolara yükseltti. Bu büyüme, özellikle tekstil ve giyim sektörlerinde etkili oldu ve İkinci 500’ün Türkiye sanayi ihracatındaki payını %6,3’e çıkardı.

Kar Oranları Düşüş Gösterdi

İSO İkinci 500’de geçen yıl karlar önemli bir düşüş yaşadı. 2024’te, faaliyet karı %18,9 azalarak 118 milyar liraya düştü ve karlılık oranı %12,6’dan %7,3’e geriledi. Vergi öncesi kar ve zarar toplamı %63,8 oranında azalarak 34 milyar liraya geriledi. Bu düşüş, enflasyon muhasebesi uygulaması sonucunda 20,6 milyar liralık bir net düzeltme zararıyla ilişkilendirildi.

Kar Eden Şirket Sayısı 341’e Düşerken, Zarar Edenler Artıyor

İSO İkinci 500’de vergi öncesi kar elde eden işletme sayısı 428’den 341’e düşerken, zarar eden firma sayısı 72’den 159’a yükseldi. Bu, 1997’den bu yana kaydedilen en yüksek rakam olarak öne çıkıyor. Faiz, amortisman ve vergi öncesi kar/zarar düzenlemelerine göre değerlendirildiğinde kar eden firma sayısı 495’ten 470’e düştü.

Finansman Giderleri Yükseldi

İSO İkinci 500’ün finansman giderleri %45,4 artarak 95 milyar liraya ulaştı. Bu dönemde faaliyet karı %18,9 düşüş gösterdi. Enflasyon düzeltmesi 2023’te bilanço büyüklüklerinde önemli artışlara yol açarken, ikinci 500 üzerinde buna bağlı etkiler sınırlı kaldı.

Teknoloji Yüksekliği Arttı

İSO İkinci 500’de düşük teknoloji yoğunluğuna sahip sanayi işletmeleri %41 ile en yüksek paya sahipken, bu grubun payındaki düşüş 3,6 puan olarak kayıtlara geçti. Orta-düşük ve orta-yüksek teknolojili sektörlerin payları ise artış gösterdi. Ancak, yüksek teknoloji kategorisinin payındaki azalma dikkat çekti.

ARGE Harcamaları ve İstihdam Artışı

2024 yılında AR-GE faaliyetleri artarken, bu alandaki kuruluş sayısı 11 artarak 238’e ulaştı. AR-GE harcamaları ise %120 artışla 8,6 milyar liraya yükseldi. İstihdamda ise %2,2’lik modest bir artışla 291 bin kişiye ulaşıldı.

İstanbul Sanayi Liderliğini Koruyor

İSO İkinci 500’deki firmalar, bağlı oldukları odalara göre sıralandığında, İstanbul Sanayi Odası 135 şirketle ilk sırayı alırken, Ege Bölgesi Sanayi Odası 38 firmayla takip etti. Kocaeli ve Gaziantep ise her biri 36 şirketle üçüncü sırada yer aldı.

Sonuç

İSO İkinci 500 araştırması, sanayi kuruluşlarının performansı ve rekabetçiliği açısından önemli veriler sunuyor. Özellikle KOBİ’lerin yükselişi, Türkiye’nin ekonomik dinamizmini işaret ederken, global zorluklara rağmen Türk sanayisinin potansiyeli ortaya çıkıyor.

“`